H φύση της Επιθυμίας
Η Επιθυμία ειναι από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην κινητοποίηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Αν κοιτάξουμε μέσα μας και γύρω μας θα δούμε ότι η Επιθυμία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητά μας.
Κάποιος επιθυμεί να φάει ένα μήλο. Ανοίγει το ψυγείο του και εκεί υπάρχει ένα μήλο, οπότε το τρώει.. κάποιος επιθυμεί να πάει βόλτα με το ποδήλατό του, το πρωινό του Σαββάτου και μια και ο καιρός είναι καλός και έχει και ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή του, απολαμβάνει τη βόλτα του. Ως εδώ φαίνεται να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Η Ταύτιση
Κάποιος επιθυμεί σφοδρά μια γυναίκα, αλλά αυτή δεν τον θέλει. Αυτός όμως είτε επιμένει γιατί, έχοντας ταυτιστεί με την επιθυμία του γι αυτή, δεν θέλει να την αφήσει ανεκπλήρωτη.. είτε τα παρατάει και πέφτει σε κατάθλιψη ακριβώς διότι η ταύτιση με αυτή την επιθυμία τον κάνει να νιώθει ότι οτιδήποτε άλλο εκτός από το να κατακτήσει αυτή τη γυναίκα δεν έχει νόημα.
Φαίνεται ότι η ταύτιση με την επιθυμία καλλιεργεί μια κατάσταση σύγκρουσης, είτε εσωτερικά, είτε εξωτερικά. Οι επιθυμίες με τις οποίες ταυτιζόμαστε κρύβουν την αντίφαση, τη διαίρεση μέσα τους. Μάλιστα για κάθε τέτοια επιθυμία υπάρχει και μια που αντικρούεται σε αυτή.. Θέλω να κάνω καριέρα και ταυτόχρονα θέλω να περνάω πολύ χρόνο με τα παιδιά μου. Θέλω να είμαι πιστός στη γυναίκα μου και ταυτόχρονα αυτή η νέα κοπέλα με το υπέροχο κορμί μου έχει κλέψει το μυαλό. Θέλω νέες εμπειρίες και ταυτόχρονα λατρεύω το γνωστό, το ασφαλές. Θέλω να απελευθερωθώ από τις επιθυμίες μου, αλλά αυτό είναι μια ακόμη επιθυμία που συγκρούεται με τις υπόλοιπες επιθυμίες μου. Όταν κάποιος ταυτίζεται με τις επιθυμίες του, λοιπόν, έχει αναγκαστικά καλέσει την αντίφαση, την σύγκρουση, την διαίρεση, στο σπίτι του. Αυτό είναι μια δήλωση που κάποιος πρέπει να εξετάσει προσεκτικά, χωρίς εκ των προτέρων απόψεις.
Αν όντως η ταύτιση με την επιθυμία είναι παράγοντας αντίφασης, σύγκρουσης, εξωτερικής ή εσωτερικής, τότε τι πρέπει να κάνουμε με τις επιθυμίες μας; Οι μοναχοί αναχωρούν από τα εγκόσμια, κλείνονται σε χώρους όπου μπορούν να είναι ήσυχοι ότι τα ερεθίσματα που θα γεννήσουν επιθυμίες είναι όσο το δυνατόν λιγότερα (αλλά κάποιος θα αναρωτιόνταν αν ζουν αληθινά, μέσα στην απομόνωση και αν όντως ξερίζωσαν την Επιθυμία από μέσα τους).. Οι υπόλοιποι, κοινοί θνητοί, είτε υποκύπτουν λαίμαργα στις επιθυμίες τους, αδιαφορώντας για την σύγχυση, την αντίφαση που καλλιεργούν μέσα τους, είτε τις καταπιέζουν, τις χώνουν κάπου βαθιά στο υποσυνείδητο ώστε να μην τους ενοχλούν, αλλά αυτές είναι ακόμη εκεί, ζωντανές, καυτές. Συχνά μάλιστα, για κάθε δίπολο αντικρουόμενων επιθυμιών, προσπαθούν να υπολογίσουν διανοητικά τα υπέρ και τα κατά ώστε να επιλέξουν τι να κάνουν.. αγνοώντας ότι δεν υπάρχει κανένα αντικειμενικό/απόλυτο διανοητικό κριτήριο που μπορεί να υπολογίσει ποια επιθυμία είναι πιο σημαντική από την άλλη. Βλέπουμε λοιπόν ότι όλες αυτές οι διανοητικές αντιδράσεις οδηγούν σε αδιέξοδο.. αν παρατηρήσουμε προσεκτικά, μάλιστα, θα δούμε ότι αυτές οι αντιδράσεις συμβαίνουν μηχανικά, αυτόματα, όταν προκύψει το πρόβλημα της ταύτισης με την επιθυμία, με αποτέλεσμα κάποιος να μην είναι δυνατό να παρατηρήσει τη φύση της επιθυμίας, να την κατανοήσει, να κατανοήσει το βάθος της ταύτισης (του κολλήματος) με αυτήν.
Τότε τι “πρέπει” να κάνει κάποιος που είναι σοβαρός με τη ζωή του; Ίσως το μόνο που χρειάζεται είναι αυτό.. να υπάρξει (αβίαστα, όχι εντέχνως κατασκευασμένο) ένα κενό, μια στιγμή, πριν να προβούμε στην διανοητική αντίδραση, στην διάρκεια της οποίας να μείνουμε ακίνητοι με την επιθυμία μας, σιωπηλοί, ήρεμοι, αποστασιοποιημένοι και να την παρατηρήσουμε. Και τότε αυτό το σκοτεινό λουλούδι ίσως αποκαλύψει όλα του τα αρώματα, ίσως υπάρξει μια βαθιά κατανόηση της φύσης της επιθυμίας και τότε ίσως κάποιος δει/βρει τι πρέπει να κάνει με αυτή.