Το μεγαλείο του έρωτα
0
0
Μόλις τελείωσα το δεύτερο τεράστιο κεφάλαιο του πρώτου τόμου του βιβλίου του Μάρσελ Προυστ “Αναζητώντας τον χαμένο Χρόνο”. Αυτό τελειώνει κάπως έτσι: “Και να σκεφτείς, πως άσκοπα ξόδεψα χρόνια της ζωής μου, πως θέλησα να πεθάνω, πως είχα τον πιο μεγάλο μου έρωτα για μια γυναίκα που δεν μου άρεσε, που δεν ήταν ο τύπος μου!”. To τέλος του κεφαλαίου συμπίπτει με τη μέρα του Αγίου Βαλεντίνου, την ημέρα του Έρωτα.
Ο Έρωτας είναι από τις λίγες λέξεις που μπορεί να κοιτάξει σχεδόν στα μάτια τη λέξη “Αγάπη”, την λέξη “Ελευθερία” την λέξη “Θεός”. Είναι από αυτές τις λέξεις που πολλοί από μας την αποθεώνουμε. Όμως η εμπειρία του Έρωτα έχει ένα θεμελιώδες κοινό χαρακτηριστικό με όοοολες τις υπόλοιπες, πολύ περισσότερο περιφρονημένες εμπειρίες μας. Έχει μια αρχή και ένα τέλος. Γεννιέται και πεθαίνει.
Ίσως οι πιο πολλοί από εμάς έχουμε βιώσει τουλάχιστον έναν αγωνιώδη, παθιασμένο έρωτα για κάποιον/α, ίσως και παραπάνω από έναν. Και έχουμε βιώσει και πιο χαμηλής έντασης έρωτες για τους οποίους δεν είμαστε και απόλυτα βέβαιοι αν πρέπει να τους παρασημοφορήσουμε με την συγκεκριμένη λέξη. Οι έρωτες κάποιες φορές σβήνουν αρκετά αργά, αν υπάρξει αμοιβαιότητα συναισθημάτων μεταξύ των δύο ενδιαφερόμενων πλευρών. Σταδιακά ο έρως χάνει την φαινομενική ατόφια ακεραιότητά του, αρχίζει και μπλέκεται με την βαρεμάρα, με το τέλος της έκπληξης, με την ύφεσης της σεξουαλικής επιθυμίας, με την όξυνση της ενόχλησης, μπορεί να φτάσει δε μέχρι την πλήρη απουσία ανοχής, τον θυμό, την αηδία. Σε αυτά τα τελευταία στάδια δεν θυμίζει πια διόλου τον Έρωτα. Είναι γιατί έχει πεθάνει προ πολλού. Και είναι κάπως σκληρό αυτό για εκείνον που νομίζει ότι ο Έρωτας του είναι ξεχωριστός και θα κρατήσει για πάντα (“μακάρι να είμαστε για πάντα έτσι ερωτευμένοι”). Όμως αυτά έχει η Ζωή.
Το πιο εντυπωσιακό όμως συμβαίνει με εκείνους τους άλλους έρωτες, που σβήνουν όσο γρήγορα γεννιούνται, για διάφορους λόγους, όπως ότι δεν υπήρξε ποτέ αμοιβαιότητα. Σε αυτούς τους έρωτες συμβαίνει αυτό το αξιοσημείωτο όπου η αίσθηση του Έρωτα για κάποιο ερωτικό αντικείμενο του πόθου (άνδρας ή γυναίκα) υπάρχει τώρα και λίγες στιγμές (ή λίγες μέρες) μετά εξαφανίζεται. Το κοντράστ αυτής της ξαφνικής μεταβολής των συναισθημάτων, από την λατρεία στην αδιαφορία, είναι δύσκολο να μην γίνει αντιληπτό. Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο εξόφθαλμα όταν πολύ σύντομα τη θέση του πρώην ερωτικού αντικειμένου του πόθου πάρει ένα νέο ερωτικό αντικείμενο. Παρόμοιες σκέψεις, παρόμοια συναισθήματα, μόνο που ο ρόλος του αντικείμενου του πόθου αλλάζει χέρια.
Και κάπως έτσι, αν υπάρχει μια κάποια ειλικρίνεια, κλονίζεται η βεβαιότητα ότι επρόκειτο για μια αυθεντική, Αληθινή εμπειρία. Πλέον ο έρωτας πιο πολύ μοιάζει με ένα αποκύημα ενός καταιγισμού εμμονικών σκέψεων. Κάποιος θα αναρωτηθεί αυθόρμητα “ήταν όντως έρωτας αυτό που ένιωσα ή μήπως ήταν μια πλάνη, μια ψευδαίσθηση;” Η απάντηση και στα δύο είναι “ναι”.
Γιατί κάθε εμπειρία προσωρινή, περιορισμένη, με αρχή και τέλος είναι μοιραία μια κάποια πλάνη, φτιαγμένη από την κίνηση του νου. Οι οπαδοί του έρωτα θα τρέξετε με ρόπαλα να με λιντσάρετε αλλά εγώ καθόλου δεν εννοώ ότι ο έρωτας είναι μια εμπειρία που δεν αξίζει να ζήσουμε, δεν εννοώ τίποτα κακό γι αυτόν. Αντιθέτως εννοώ ότι κάθε εμπειρία (συμπεριλαμβανομένου του έρωτας) αξίζει να βιωθεί, ίσως όμως κάπως πιο παιχνιδιάρικα, με χάρη – σαν να ‘ναι ένα αθώο παιχνίδι και όχι μια υπόθεση Ζωής και Θανάτου – και να αποχαιρετιστεί με χαρά όταν έρθει η ώρα. Αντίθετα η επένδυση της ευτυχίας μας σε μια συγκεκριμένη εμπειρία (όπως ο έρωτας ή οποιαδήποτε άλλη) με αρχή και τέλος και οι περιφρόνηση των υπολοίπων μοιάζει ιδανική συνταγή μιζέριας, δυστυχίας.
Μα γιατί δεν βλέπετε ποσο τέλεια με ερωτεύονται και με παρατούν οι διάφορες γατούλες που θέλουν τα χάδια μου παθιασμένα και όταν βαρεθούν, κάνουν ένα σάλτο για την επόμενη θαυμαστή εμπειρία!
