Ο Ηθοποιος και ο Ρόλος
Μια άλλη όμορφη αναλογία θα σας περιγράψω, που μου έχει πάρει την καρδιά. Θα την προσαρμόσω σε δεδομένα οικεία: Ο ηθοποιος Αντώνης Δημακόπουλος παίρνει το ρόλο του Οιδίποδα στην τραγωδία του Σοφοκλή “Οιδίπους Τύραννος”. Οι πρόβες ξεκινούν, ο ηθοποιός φοράει την στολή του Οιδίποδα, προβάρει τις ατάκες, αρχικά μόνος του, μετά μαζί με τους υπόλοιπους ηθοποιούς, οι πρόβες συνεχίζονται και πλέον φτάνει η ώρα για την παράσταση.
Δεν θα αναφερθώ αναλυτικά στην πλοκή της, όμως εν ολίγοις ο Οιδίποδας σκοτώνει τον πατέρα του, παντρεύεται την μητέρα του και προκαλεί την καταστροφή της πόλης του και όλα αυτά προσπαθώντας να αποφύγει έναν χρησμό που περιέγραφε ακριβώς αυτή την εξέλιξη. Όλα αυτά κάνουν την μητέρα του να κρεμαστεί και τον ίδιο να αυτοτυφλωθεί!
Ο Αντώνης είναι εξαιρετικός ηθοποιός και βγαίνοντας στο σανίδι ξεχνάει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του και αφοσιώνεται στα συναισθήματα και τις σκέψεις του Οιδίποδα. Όσο εξελίσσεται το έργο ο Αντώνης βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στο ρόλο του Οιδίποδα και σιγά σιγά ξεχνάει ποιος πραγματικά είναι. Αυτή η λησμονιά τον κάνει να υποφέρει, νομίζοντας ότι είναι όντως ο Οιδίποδας και κουβαλάει όλα του τα βάσανα. Τόσο πολύ βυθισμένος είναι στον ρόλο του που ούτε καν η αποθέωση από το κοινό μπορει να τον κάνει να ξυπνήσει, να πετάξει τον πόνο από πάνω του, στο τέλος της παράστασης.
Είναι τόσο απορροφημένος με το δράμα του που πηγαίνοντας στα αποδυτήρια, ξεχνάει να βγάλει τα ρούχα του Οιδίποδα και όταν τον επισκέπτονται οι φίλοι του να τον συγχαρούν εκείνος παραμένει θλιμμένος, δυστυχισμένος. Όλοι σοκάρονται βλέποντας τον να είναι βέβαιος ότι είναι ο Οιδίποδας και κανείς δεν μπορεί να τον πείσει για το αντίθετο. Κάποια στιγμή ένας άγνωστος ξένος μπαίνει στα αποδυτήρια και βλέποντάς τον έτσι, τον ρωτάει να του πει περισσότερα για το ποιος είναι. Χωρίς να το σκεφτεί, αρχίζει να περιγράφει “Είμαι ο Οιδίποδας, βασιλιάς της Θήβας, ειμαι δυστυχισμένος, απεγνωσμένος, σκότωσα τον πατέρα μου χωρίς να το θέλω και παντρεύτηκα την μητέρα μου και αυτοτύφλ…” Παύση… “Μα όχι! Δεν είμαι τύφλος! Βλέπω! Και δεν είμαι στη Θήβα, είμαι στα αποδυτήρια του θεάτρου! Μα βέβαια! Είμαι ηθοποιός, είμαι ο Αντώνης, δεν σκότωσα ποτέ τον πατέρα μου, δεν παντρεύτηκα ποτέ την μητέρα μου, ο πατέρας του χαίρει άκρας υγείας και εγώ είμαι ανύπαντρος και έχω μια όμορφη εράστρια”. Μέσα σε μια στιγμή όλη η πλάνη διαλύεται, όλη η θλίψη εξατμίζεται και ο Αντώνης, σαν να ξυπνάει από δυσοίωνο όνειρο, θυμάται τον αληθινό του Εαυτό, την αληθινή του φύση και ησυχάζει, γαληνεύει, απόλυτα ειρηνικός, απόλυτα πλήρης!
Και προκύπτουν μερικές ιδέες και απορίες:
Ίσως κάτι παρόμοιο να συμβαίνει και σε εμάς. Να έχουμε ξεχάσει ποιοι/τι πραγματικά είμαστε. Και ίσως όλη μας η θλίψη, ο πόνος η αγωνία να οφείλεται στην πλάνη για το ποιοι πραγματικά είμαστε.
Και αλήθεια, μπορεί ο Οιδίποδας να ξυπνήσει; Ή κάτι τέτοιο είναι αδύνατο αφού ο Οιδίποδας δεν υπήρξε ποτέ στ’ Αλήθεια;
Μπορεί ο Αντώνης να υποδύεται τον Οιδίποδα χωρίς να ξεχνάει τον αληθινό του εαυτό, την αληθινή του φύση;
O Αντώνης έπαψε ποτέ να υπάρχει; Ή απλώς η αληθινή του φύση κρυβόταν λόγω της ταύτισης με τον ρόλο του Οιδίποδα;
Ο Οιδίποδας είχε ποτέ τον δικό του εαυτό ή “δανείζεται” τον όποιο εαυτό του από τον Αντώνη;
Την στιγμή της ενθύμησης ο Οιδίποδας γίνεται ο Αντώνης; Ή απλώς ενθυμάται ότι ήταν πάντα ο Αντώνης, πάντοτε παρόν, ότι ο Οιδίποδας δεν υπήρξε ποτέ στ’ αλήθεια;
Τις ίδιες ερωτήσεις μπορείτε να τις κάνετε αντικαθιστώντας τον “Αντώνη” με την αληθινή μας φύση, την επίγνωση και τον Οιδίποδα με το πρόσωπο που υποδυόμαστε, πχ τον Γιώργο