Τα παιδιά δεν διαφέρουν ριζικά από τους μεγάλους. Παρατηρώντας προσεκτικά τα παιδάκια στην τελευταία εξόρμηση στο δασάκι της Βοήθειας, είδα και στους μπόμπιρες, σκληρότητα, βία, μηχανικότητα, αλλά και πολύ τρυφεράδα, στοργή, δημιουργικότητα.
Οι άνθρωποι συνήθως ταυτίζονται με διάφορες πεποιθήσεις/αποψεις/ιδέες. Η ιδέα υποδηλώνει γνώση ότι κάτι θα είναι σταθερό, παγιωμένο για ένα μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα (ίσως και για πάντα). Μια ιδέα είναι από τη φύση της ανακριβής διότι η Ζωή δεν λειτουργεί έτσι. Η Ζωή ξεδιπλώνεται μυστηριωδώς, είναι αενάως μεταβαλλόμενη, απρόβλεπτη!
Πριν από 2 βδομάδες πήγα μαζί με τα παιδια του Νηπιαγωγείου της Συκιάδας στο Δασάκι Θόλος, κοντά στο Παντουκιός. Με κάλεσε η Νηπιαγωγός Φρόσω και χάρηκα πάρα πολύ!
Υπάρχει κάποιο σύστημα εκπαίδευσης που μπορεί να κάνει το παιδί ελεύθερο, ζωντανό, ευφυές; Προφανώς όχι.
Κάθε σύστημα βασίζεται τουλάχιστον σε μια παγιωμένη μορφή λειτουργίας, ίσως κάποιους κανόνες, πρόγραμμα, συγκεκριμένες δραστηριότητες, όρια.
Τούτες τις μέρες μετακομίζω στο δικό μου σπίτι και πάνω στη μετακόμιση βρήκα διάφορα παλιά πράγματα όπως και ένα παιδικό ημερολόγιο.. σας μεταφέρω κάτι που έπεσε τυχαία μπροστά μου από αυτό το ημερολόγιο (αναφέρεται στην τρυφερή ηλικία των 10).. “Το καλοκαίρι έφτανε στο τέλος του και ανυπομονούσα να ξεκινήσει το σχολείο γιατί επιτέλους τελείωνε κάτι βαρετό για να ξεκινήσει κάτι καινούριο, το οποίο πολύ σύντομα θα καταντούσε και αυτό πολύ βαρετό”
Τούτες τις μέρες συζήτησα πολύ για τα όρια και για τους κανόνες. Η συζήτηση ξεκίνησε με αφορμή τα παιδιά, αλλά αυτό το θέμα θα είναι ανόητο να το απομονώσουμε στα παιδιά αφήνοντας την υπόλοιπη κοινωνία απέξω.. αν δηλαδή βρεθεί ότι τα όρια είναι καταστροφικά για τα παιδιά, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην είναι καταστροφικά και για την υπόλοιπη κοινωνία. Αλλά τι είναι τα όρια;
Πριν λίγα χρόνια είχα μια συζήτηση με έναν φίλο για το παιχνίδι.. αυτός έπαιζε μπάσκετ και ξεκίνησε τη συζήτηση από την παραδοχή “όταν παίζω, δεν παίζω για να χάσω, σίγουρα, αφού παίζω θέλω να κερδίσω”. Και μένα μου φάνηκε τότε εύλογο αυτό και το δέχτηκα τελείως αβασάνιστα.
Σε πάρα πολλές συζητήσεις εξετάζουμε με φίλους αν είναι δυνατόν να μην εμφανιστεί μέσα στο μυαλό μας ούτε μια λέξη για αυτό το οποίο βιώνουμε, για μια εμπειρία, την στιγμή που συμβαίνει. Η συζήτηση αυτή συχνά μου φέρνει στο νου ένα απλό ερώτημα: μπορώ να δω ένα δένδρο χωρίς σχηματιστεί καμία λέξη (μέσα στο κεφάλι μου) σε σχέση με αυτό.. καμία λέξη όπως “α είναι μια αμυγδαλιά” ή “πόσο όμορφα είναι τα άνθη του” ή “τι άρωμα είναι αυτό”;
.. συνέχεια από το προηγούμενο..
Αναρωτηθήκαμε στο προηγούμενο ημερολόγιο γιατί ένα παιδί δεν περνάει πολλές ώρες σε ένα ζωντανό, δυναμικό περιβάλλον γεμάτο οσμές, ήχους, χρώματα, όπως το δάσος. Εδώ θα αναρωτηθούμε αν αρκεί ένα γεμάτο ζωή περιβάλλον για να ξυπνήσει την ζωντάνια, τη νοημοσύνη και την ελευθερία του παιδιού; Ή ίσως είναι απαραίτητη και η ατμόσφαιρα των σχέσεων που θα βιώνει μέσα σε αυτό το περιβάλλον να έχει αυτή την σπάνια ποιότητα της ελευθερίας;